De Federal Reserve kondigde deze week nieuwe langlopende steunoperaties aan om liquiditeitsproblemen in de geldmarkt tegen het eind dit jaar te voorkomen. Naast de dagelijkse en 14-daagse repo operaties komen er nieuwe liquiditeitsinjecties van 28 en 42 dagen. Daarmee kunnen banken hun liquiditeitspositie naar het einde van dit jaar toe versterken.
De twee steunoperaties van 42 dagen bedragen $25 en $15 miljard en zullen op 25 november en 2 december plaatsvinden. Ook stelt de Fed op 9 december eenmalig $15 miljard beschikbaar voor een looptijd van 28 dagen. Het is een aanvulling op de bestaande tweewekelijkse steunoperaties met een looptijd van 14 dagen. Deze aanpassingen moet ervoor zorgen dat banken tenminste tot het einde van dit jaar voldoende reserves hebben, zo schrijft de Fed in een toelichting.
Fed blijft interveniëren
De Fed intervenieert nu al twee maanden in de repo markt, door steeds meer liquiditeit beschikbaar te stellen in ruil voor hoogwaardig onderpand. Banken die liquiditeit nodig hebben kunnen voor maximaal $120 miljard per dag bij de centrale bank aankloppen. Ook kunnen ze zich inschrijven voor langlopende repo operaties.
Banken bieden op hun beurt staatsobligaties en hypotheekleningen aan in ruil voor liquiditeit. Het gaat om kortlopende liquiditeitssteun, want banken moeten deze ruil aan het einde van de vastgestelde termijn weer terugdraaien. Deze steunfaciliteit begint echter een permanent karakter te krijgen, omdat er steeds meer liquiditeit beschikbaar wordt gesteld en looptijden steeds langer worden.
Fed voegt nieuwe langlopende steunoperaties toe (Bron: New York Fed)
Miljarden aan liquiditeitssteun
Onderstaande grafiek laat zien hoeveel liquiditeit Amerikaanse banken sinds 17 september opvragen bij de Fed. Het grootste gedeelte bestaat uit zogeheten overnight repo operaties, die banken binnen een dag afwikkelen en dus steeds worden doorgerold. We kunnen de bedragen uit onderstaande grafiek dus niet bij elkaar optellen.
Federal Reserve blijft markt voorzien van liquiditeit (Bron: New York Fed)
Balanstotaal groei
De Amerikaanse centrale bank heeft met deze steunoperaties in slechts twee maanden tijd acht maanden aan tapering ongedaan gemaakt, zoals onderstaande grafiek laat zien. Sinds de eerste interventie op 17 september heeft de Fed al meer dan $200 miljard aan haar balans toegevoegd. Dit zijn staatsobligaties en hypotheekleningen, die als overtollige reserves op de bankbalansen stonden.
Onderstaande grafiek laat zien dat er een sterke correlatie bestaat tussen de opkoopprogramma's van de centrale bank en de overtollige reserves in het banksysteem. De Fed haalde obligaties uit de markt en in ruil daarvoor krijgen banken een tegoed van de centrale bank. De laatste twee maanden is het balanstotaal van de Fed met ruim $200 miljard toegenomen, terwijl de overtollige reserves van banken niet mee stijgen. Dit komt omdat deze nieuwe steunoperaties van de Fed een tijdelijk karakter hebben.
Balanstotaal Federal Reserve groeit, overtollige reserves niet (Bron: St. Louis Fed)
Tijdelijke of permanente steun?
Het is de bedoeling dat de centrale bank de extra liquiditeit uiteindelijk weer uit de markt haalt, maar steeds meer marktpartijen beginnen daar aan te twijfelen. De Fed heeft de looptijd en omvang van haar repo programma immers steeds verder uitgebreid. Ook heeft de centrale bank in oktober een opkoopprogramma van $60 miljard per maand opgestart.
Daarom kunnen we concluderen dat het Amerikaanse banksysteem nog steeds niet goed functioneert. De Federal Reserve neemt een steeds grotere rol in de geldmarkt, terwijl deze activiteiten normaal gesproken binnen het bancaire systeem behoren plaats te vinden.
