In Denemarken ligt een nieuw wetsvoorstel klaar waarmee het strafbaar wordt om berichten te verspreiden die als doel hebben verkiezingen en de publieke opinie te manipuleren. In het wetsvoorstel wordt verwezen naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 en verschillende Europese verkiezingen, waarvan de uitslag zou zijn beïnvloedt door buitenlandse actoren die de publieke opinie probeerden te manipuleren. Daarbij wordt expliciet verwezen naar Rusland.
In de motivering van het wetsvoorstel lezen we dat de Deense overheid meer wil doen om buitenlandse inmenging in verkiezingen tegen te gaan en de beïnvloeding van de publieke opinie te bestrijden. In het wetsvoorstel wordt gesproken over een steeds grotere dreiging van Russische beïnvloedingscampagnes, die ook voor andere landen in de regio een bedreiging zouden kunnen vormen.
Manipulatie publieke opinie
Het wetsvoorstel is gericht op alle uitingen die via televisie, radio, kranten en op het internet gedaan worden en die uitgelegd kunnen worden als buitenlandse propaganda. Daarbij wordt opnieuw verwezen naar Rusland, dat trollen en bots zou inzetten om via sociale media bepaalde berichten de wereld in te sturen.
De verspreiding van informatie om de publieke opinie te manipuleren wordt beschouwd als een zwaar misdrijf, want de voorgestelde strafmaatregelen lopen op tot maximaal 12 jaar gevangenisstraf voor manipulatie tijdens verkiezingscampagnes. Deze maximumstraf heeft betrekking op situaties waarbij directe betrokkenheid van buitenlandse inlichtingendiensten kan worden aangetoond en het dus aannemelijk te maken is dat er sprake is van buitenlandse beïnvloeding.
Een voorbeeld van een strafbaar feit onder dit nieuwe wetsvoorstel is het verspreiden van bijvoorbeeld negatieve berichten over de NAVO, waarbij trollen en bots worden ingezet om een groter publiek te bereiken. Ook gebruikers van Facebook lopen volgens dit wetsvoorstel risico, want het delen van berichten die door buitenlandse inlichtingendiensten zijn opgesteld om de publieke opinie te sturen kan in bepaalde gevallen ook strafbaar worden.
In de Deense krant Berlingske spreekt Flemming Rose, lid van de Freedom of Expression Commission van de regering, in een ingezonden artikel zijn zorgen uit over dit nieuwe wetsvoorstel. Hij waarschuwt voor een versmalling van het spectrum waarbinnen het publieke debat kan plaatsvinden, juist in een tijd waarin de vrijheid van meningsuiting onder druk staat en het groepsdenken steeds sterker wordt.
