De blockchain technologie achter Bitcoin en andere virtuele wordt vaak geprezen om het vermeende anonieme karakter en om het feit dat deze zonder tussenkomst van een centrale autoriteit kan functioneren. Met behulp van de blockchain technologie is het mogelijk digitale eigendommen uit te wisselen, zonder dat deze gekopieerd of aangepast kunnen worden. Alle transacties worden immers binnen het netwerk van gebruikers gecontroleerd en bijgehouden.
Het geromantiseerde beeld van de blockchain technologie is dat gebruikers onderling kunnen betalen en digitale gegevens kunnen uitwisselen, zonder tussenkomst van grote instanties en bedrijven die deze data bewaren en controleren. Maar er zijn ook andere toepassingen van blockchain waar we waakzaam voor moeten zijn, omdat deze een aantasting kunnen vormen voor onze privacy.
Blockchain als elektronisch identiteitsbewijs?
De blockchain technologie maakt het mogelijk miljoenen unieke ‘virtuele munten’ te volgen, maar in theorie kan de technologie ook gebruikt worden om andere soorten informatie zoals persoonsgegevens op te slaan. Blockchain-expert Bettina Warburg zei daar vorig jaar in een TED presentatie het volgende over...
"Blockchain maakt het mogelijk om een open, mondiaal platform te maken waarop we alle getuigenverklaringen over een individu kunnen opslaan uit iedere bron. Zo kunnen we een door gebruikers beheerde, draagbare identiteit creëren. Dit is meer dan een profiel. Het betekent dat je selectief kenmerken over jezelf kunt onthullen die handel en interactie mogelijk maken -- dat een overheid je een identiteitsbewijs heeft gegeven, of dat je ouder bent dan 21 -- door cryptografisch bewijs te tonen dat deze kenmerken bestaan en zijn goedgekeurd. Zo'n draagbare identiteit in de fysieke en digitale wereld betekent dat we allerlei menselijke handelingen op een totaal nieuwe manier kunnen uitvoeren."
Met behulp van de blockchain kan iedereen in theorie zijn eigen geld in omloop brengen (de zogeheten 'initial coin offerings'), maar voor overheden is het ook een interessant instrument om meer grip te krijgen op haar burgers. Zo is er in China al een fintech bedrijf dat in opdracht van de overheid onderzoekt of het mogelijk is om de belastingaangiftes met behulp van blockchain te stroomlijnen.
Hoe dat precies gaat werken is nog niet duidelijk, maar je kunt je een scenario voorstellen waarin iedere burger een unieke identiteitscode krijgt. Een virtueel paspoort dat gekoppeld kan worden aan een bankrekening. Dat bestaat nu ook al in de vorm van een burgerservicenummer, maar met de blockchain technologie wordt het nog eenvoudiger om aanvullende gegevens aan een identiteit te koppelen. Dat klinkt misschien als toekomstmuziek, maar in Dubai doet men al onderzoek naar de mogelijke introductie van een elektronisch paspoort op basis van de blockchain. Is de blockchain de volgende bouwsteen voor een Orwelliaanse controlestaat?
