Verschillende Golfstaten versterken hun banden met China, omdat ze bezorgd zijn over de toekomst van hun langdurige veiligheidspartnerschap met de Verenigde Staten. Sinds de deelname van president Xi Jinping aan de eerste China-Golf-top in Riyad zijn de economische uitwisselingen tussen China, de op een na grootste economie ter wereld, en landen zoals Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten in een stroomversnelling gekomen. Deze uitwisselingen gaan veel verder dan alleen de aankoop van ruwe olie, waarin China al jaren dominant is.
Een van de deals die kan profiteren van nauwere banden tussen China en de Golfstaten is de geplande beursintroductie van $9 miljard van het Chinese zaadbedrijf Syngenta Group in Shanghai. Het bedrijf heeft gesprekken gevoerd met staatsfondsen uit het Midden-Oosten, zoals de Abu Dhabi Investment Authority en het Public Investment Fund van Saoedi-Arabië, over hun mogelijke betrokkenheid als investeerders.
Investeringen
De waarde van overnames en investeringen door Golfbedrijven in China is jaar-op-jaar met meer dan 1.000% gestegen tot $5,3 miljard, zo blijkt uit gegevens van Bloomberg. Dit jaar zou een nieuw record kunnen worden wat betreft het aantal van dergelijke deals. Het staatsfonds van Abu Dhabi, Mubadala Investment Co., breidt zijn activiteiten in China uit om te zoeken naar investeringsmogelijkheden. In Dubai is er een toename van 24% te zien in het aantal Chinese bedrijven dat zich vestigt in de vrijhandelszone voor grondstoffen.
Ambtenaren in Riyad beschrijven China als 'onmisbare partner' voor Vision 2030, het programma van kroonprins Mohammed bin Salman om miljarden te investeringen in economische en sociale transformatie van Saoedi-Arabië. Een aantal Chinese bedrijven heeft al contracten binnengehaald voor de ontwikkeling van de futuristische stad NEOM.
Strategische samenwerking
De betrekkingen tussen China en de Golfstaten gaan verder dan alleen economische samenwerking. Tijdens de China-Golf-top in december bood Xi aan te bemiddelen in gesprekken tussen Iran en Saoedi-Arabië, wat uiteindelijk leidde tot een historische overeenkomst in maart, ondertekend in Beijing, om de betrekkingen tussen de aartsrivalen te herstellen.
Sommige waarnemers in Washington vrezen dat de groeiende invloed van China in het Midden-Oosten op de lange termijn de Amerikaanse belangen zou kunnen ondermijnen. Hoewel de VS de belangrijkste militaire partner van de Golfstaten blijft, hebben functionarissen gewaarschuwd voor de inspanningen van China om dit partnerschap te ondermijnen, met name op het gebied van handel en verkoop van militair materieel aan de regio.
Veiligheidsgaranties
Verschillende Golfstaten zijn al geruime tijd ontevreden over de veiligheidsgaranties van de VS en beschouwden het Amerikaanse beleid ten aanzien van de regio als onvoorspelbaar. Dit gevoel wordt versterkt door de recente ontwikkelingen en heeft geleid tot een heroriëntatie van hun buitenlandse beleid om hun nationale economische visies te dienen.
Beleidsmakers uit de Golfstaten benadrukken echter dat hun toenadering tot China niet bedoeld is om de VS te vervangen, maar om een breder scala aan mondiale allianties te zoeken. Ze benadrukken dat ze in staat zijn om meerdere partnerschappen en betrokkenheden te hebben, net zoals de VS dat doet. China steunt deze benadering en pleit voor "echt multilateralisme". Het land wil leren van andere landen, elkaar ondersteunen en streven naar win-winsamenwerking.
$10 miljard
Recentelijk vond het grootste Arabisch-Chinese zakelijke evenement ooit plaats in Riyad, waar duizenden ondernemers en overheidsfunctionarissen uit China aanwezig waren. Er werd voor meer dan $10 miljard aan intentieverklaringen ondertekend, waaronder een $5,6 miljard deal tussen Saudi-Arabië en de Chinese elektrische voertuigenproducent Human Horizons.
Naast economische samenwerking worden ook de energiebanden tussen China en de Golfstaten versterkt. Saudi-Arabië heeft bijvoorbeeld een contract van $3,6 miljard getekend om 10% van Rongsheng Petrochemical Co. van China te kopen.
Handel, met name in olie, blijft de kern van de relatie tussen China en de Golfstaten. De bilaterale handel tussen China en Saudi-Arabië is vorig jaar gestegen naar $117 miljard, vergeleken met slechts $834 miljoen drie decennia geleden. Ook de handel tussen de Verenigde Arabische Emiraten en China is sterk gegroeid.
Op dit moment hebben de Golfstaten geen echte alternatieven voor de VS, maar ze zien China als een belangrijke partner die economische kansen biedt en de regionale machtsdynamiek verandert. Hoewel er bezorgdheid is over Chinese invloed, blijft de veiligheidssteun van de VS van groot belang voor de Golfstaten.
